เที่ยวงานประจำปี เทศกาลผีตาโขน

ที่มาของ ผีตาโขน

ผีตาโขนตามความเชื่อได้มีการเล่าว่าเกิดขึ้นเมื่อครั้งที่พระเวสสันดรและนางมัทรีจะเดินทางออกจากป่ากลับสู่เมืองบรรดาผีป่าหลายตนและสัตว์นานาชนิดที่อาลัยรักพระเวสสันดรและนางมัทรีจึงพาแห่แฝงตัวแฝงตนมากับชาวบ้านเพื่อมาส่งทั้งสองพระองค์กลับเมืองซึ้งตอนเรียกกันว่า “ผีตามคน” หรือ “ผีตาขน” และเมื่อเวลาผ่านไปจึงกลายมาเป็น “ผีตาโขน” อย่างที่เรียกกันในปัจจุบัน

ประเพณีแห่ผีตาโขน

เป็นเทศกาลประเพณีที่จัดขึ้นที่อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย ตั้งอยู่ทางภาคอีสาน เป็นเทศกาลที่จะจัดขึ้นเกิดขึ้นในเดือน 7 ของทุกปีโดยประเพณีนี้จะจัดยาวมากกว่าสามวันในบางช่วงระหว่างเดือนมีนาคม และกรกฎาคม โดยงานบุญประเพณีพื้นบ้านนี้มีชื่อเรียกว่า “บุญหลวง” โดยจะถูกแบ่งออกเป็นเทศกาล ผีตาโขน ประเพณีบุญบั้งไฟ และ งานบุญหลวง โดยเป็นการจัดงานที่มีบรรยากาศของความสนุกสนานรื่นเริง การละเล่นหรือประเพณีแห่ผีตาโขนเป็นงานประเพณีที่มีมาอย่างยาวนานแต่ยังไม่มีหลักฐานปรากฎแน่ชัดว่าจัดขึ้นตั้งแต่ยุคใดแต่ความที่สืบทอดกันมายาวนานทำให้ชาวบ้านในพื้นที่ได้ปฏิบัติและสืบทอดต่อกันมาจากบรรพบุรุษมาจนถึงปัจจุบันและถือได้ว่าเป็นประเพณีแห่ผีตาโขนที่เป็นเอกลักษณ์ประจำจังหวัดเลยที่ใคร ๆ ต่างก็กดจำและรู้จัก

ผีตาโขน ในขบวนแห่จะแยกเป็น 2 ชนิดคือ ผีตาโขนใหญ่ และ ผีตาโขนเล็ก มีลักษณะดังนี้

ผีตาโขนใหญ่

ในขบวนแห่จะมีลักษณะสังเกตุที่เป็นหุ่นที่ขึ้นรูปจากโครงไม้ไผ่สานที่มีขนาดใหญ่แล้วทำการห่อคลุมด้วยผ้าหรือกระดาษสีสันและมีขนาดใหญ่กว่าคนธรรมดาประมาณ 2 เท่า และประดับตกแต่งรูปร่างเป็นเพศชายและหญิงด้วยเศษวัสดุที่หาได้ในท้องถิ่นพร้อมกับมีการประดับอวัยวะเพศเพื่อแสดงออกถึงความเป็นชายและหญิงอย่างชัดเจน ตามความเชื่อในสมัยโบราณที่สื่อว่าอวัยวะเพศของมนุษย์จะแสดงถึงความอุดมสมบูรณ์ไม่ใช่ความคิดทะลึ่งของผู้ที่เข้ามาร่วมเล่นแต่อย่างใดการจัดงานประเพณีแห่ผีตาโขนในแต่ละปีจะมีการทำผีตาโขนใหญ่เพื่อร่วมขบวนแห่เพียงแค่ 1 คู่ เท่านั้น และคนเล่นจะต้องเข้าไปอยู่ข้างในตัวหุ่นที่ทำขึ้นมา และผู้ที่จะมีหน้าที่ทำผีตาโขนใหญ่จะมีเฉพาะกลุ่มเท่านั้นและคนอื่นไม่มีสิทธิ์ทำการทำก็ต้องได้รับอนุญาตจากผีหรือเจ้าก่อนถ้าหากได้รับอนุญาตแล้วต้องทำทุกปีหรือทำติดต่อกันอย่างน้อย 3 ปีนั่นเอง อยากมีเงินเที่ยวไปตามเทศกาลต่างๆสามารถเข่ารวม่กิจกรรมสนุก ๆ กับทาง สล็อต เว็บที่จะมาสร้างความสนุกและความบันเทิงให้ทุกท่านในเวลาเดียวกัน

ผีตาโขนเล็ก

ผีตาโขนเล็กจะเป็นการละเล่นของเด็กไม่ว่าเด็กเล็ก เด็กวัยรุ่น หรือแม้กระทั้งผู้ใหญ่ทั้งผู้หญิงและผู้ชายก็มีสิทธิ์ทำและเข้าร่วมสนุกได้ทุกคนแต่โดยส่วนมากผู้หญิงไม่ค่อยเข้าร่วมเพราะเป็นการเล่นค่อนข้างผาดโผนและซุกซนผู้ที่จะเข้าร่วมในพิธีนี้จะต้องแต่งกายคล้ายผีและปีศาจพร้อมกับใส่หน้ากากขนาดใหญ่และเครื่องแต่งกายของผีตาโขน ส่วนใหญ่มักประกอบด้วยส่วนประกอบของหัว หรือที่เรียกว่า หน้ากาก ที่จัดทำด้วย “หวด” หรือภาชนะที่ใช้นึ่งข้าวเหนียวซึ่งเป็นส่วนที่อยู่ด้านบนดูคล้ายกับหมวกส่วนหน้านั้นทำจากโคนก้านมะพร้าว นำมาตัดปาดให้เป็นรูปหน้ากากและเจาะช่องตาและจมูกนั้นทำจากไม้เนื้ออ่อนแกะให้เป็นรูปทรงต่าง ๆ ตามแต่จินตนาการของผู้สร้างสรรค์โดยจะมีการทำเป็นลักษณะยาวแหลมคล้ายงวงช้างส่วนเขานั้นทำจากปลีมะพร้าวแห้งโดยนำส่วนประกอบต่างๆมาเย็บติดเข้าไว้ด้วยกันและทาสีสันวาดลวดลายไปบนด้านหน้าของหน้ากากนั้น ๆ หลังจากนั้นจะเย็บเศษผ้าติดไว้บริเวณด้านบนเพื่อให้คลุมส่วนคอของผู้ใส่ไปจนถึงไหล่

ลักษณะของ “ผีตาโขน”

สักษณะของผีตาโขนถูกจำแนกออกมาได้สองลักษณะคือ  ลักษณะเชิงรูปธรรม และ ลักษณะเชิงนามธรรม

ลักษณะเชิงรูปธรรม

เครื่องแต่งกายของผีตาโขนจะมีเอกลักษณ์คือสีสันสดใส สะดุดตา และมีการนำวัสดุท้องถิ่นอย่าง “หวดนึ่งข้าวเหนียว” มาตกแต่งเป็นหน้าตาผีตาโขนและนำมาสวมหัวและมีลีลาท่าทางในการเต้นที่สนุกสนาน

ลักษณะเชิงนามธรรม 

เป็นการการระลึกถึงวิญญาณผีบรรพชนที่มีความเชื่อจากสมันโบราณและความศักดิ์สิทธื์ที่น่าเกรงขามบวกกับการละเล่นที่นำพาให้เกิดความสนุกสนาน

สรุปประเพณีแห่ผีตาโขน  ประเพณีแห่ผีตาโขนจะถูกจัดขึ้นทั้งหมด 3 วัน โดยแต่ละวันจะแยกกิจกรรมดังนี้

• วันแรก ชาวด่านซ้ายจะเรียกวันนี้ว่า “วันรวม” เป็นวันที่ชาวบ้านชาวบ้านจะช่วยกันสร้างหออุปคุตต์ขึ้นก่อน
• วันที่สอง เป็นพิธีอัญเชิญพระอุปคุตต์เข้ามาประดิษฐานภายในวัดโดยมีความเชื่อกัยว่าการที่อัญเชิญตัวแทนพระอุปคุตต์เข้ามาประดิษฐานในวัดจะช่วยป้องกันเหตุเภทภัยต่างๆ
• วันที่สาม เป็นวันที่ประกอบพิธีทางศาสนาและทำการอุทิศบุญกุศลให้แก่บรรพบุรุษผู้ล่วงลับชาวบ้านจะไปทำบุญตักบาตรที่วัดฟังเทศน์มหาชาติสักการะสิ่งศักดิ์สิทธิ์ในวัด ปัจจุบันประเพณีเล่นผีตาโขนนอกจากจะเป็นประเพณีที่ชาวด่านซ้ายช่วยกันอนุรักษ์ไว้และยังเป็นมรดกทางวัฒนธรรมของชุมชนเป็นประเพณีประจำจังหวัดเลยที่เมื่อใครไปที่นั้นจะต้องไปร่วมดูประเพณีแห่ผีตาโขน และสามารถเข้าไปร่วมสนุกช่วงชิงรางวัลจากกทางเว็บ mexico168 เว็บเดียวที่มีครบทุกด้านให้คุณได้ร่วมสนุกและได้สร้างรายได้อย่างมหาศาล