กาแล็กซี (Galaxy) เป็นกลุ่มของดาวฤกษ์ เนบิวลา ฝุ่น และแก๊ส ยึดเหนี่ยวเข้าด้วยกันด้วยแรงโน้มถ่วง กาแล็กซีมีรูปร่างและขนาดแตกต่างกันไป กาแล็กซีที่พบมากที่สุดคือกาแล็กซีแบบเกลียว กาแล็กซีแบบกังหัน และกาแล็กซีแบบเลนส์
โครงสร้างของกาแล็กซี
- กาแล็กซีแบบเกลียว (Spiral Galaxy) มีลักษณะคล้ายเกลียว มีแขนงยื่นออกมาจากศูนย์กลาง กาแล็กซีแบบเกลียวเป็นกาแล็กซีที่พบมากที่สุดในเอกภพ ตัวอย่างกาแล็กซีแบบเกลียว เช่น กาแล็กซีทางช้างเผือก (Milky Way Galaxy) กาแล็กซีแอนดรอเมดา (Andromeda Galaxy) เป็นต้น
- กาแล็กซีแบบกังหัน (Spiral Barred Galaxy) มีลักษณะคล้ายกาแล็กซีแบบเกลียว แต่มีแถบแกนกลางทอดยาวจากศูนย์กลางออกไป ตัวอย่างกาแล็กซีแบบกังหัน เช่น กาแล็กซีสามเหลี่ยม (Triangulum Galaxy) กาแล็กซี M81 (M81 Galaxy) เป็นต้น
- กาแล็กซีแบบเลนส์ (Lenticular Galaxy) มีลักษณะคล้ายเลนส์ มีรูปร่างแบนราบ ตัวอย่างกาแล็กซีแบบเลนส์ เช่น กาแล็กซี M31 (M31 Galaxy) กาแล็กซี NGC 5128 (NGC 5128 Galaxy) เป็นต้น
องค์ประกอบของกาแล็กซี
กาแล็กซีประกอบด้วยองค์ประกอบหลักๆ ดังนี้
- ดาวฤกษ์ เป็นองค์ประกอบหลักของกาแล็กซี ดาวฤกษ์ในกาแล็กซีมีจำนวนมหาศาล กาแล็กซีทางช้างเผือกมีดาวฤกษ์ประมาณ 100-400 พันล้านดวง
- เนบิวลา เป็นกลุ่มของแก๊สและฝุ่นที่เป็นแหล่งกำเนิดของดาวฤกษ์ เนบิวลาในกาแล็กซีมีหลากหลายชนิด เช่น เนบิวลาสว่าง (Bright Nebula) เนบิวลามืด (Dark Nebula) เป็นต้น
- แก๊สและฝุ่น กาแล็กซีมีแก๊สและฝุ่นอยู่เป็นจำนวนมาก แก๊สและฝุ่นเหล่านี้เป็นแหล่งกำเนิดของดาวฤกษ์ และเป็นแหล่งกำเนิดของคลื่นวิทยุ
การก่อตัวและวิวัฒนาการของกาแล็กซี
นักดาราศาสตร์เชื่อว่ากาแล็กซีก่อตัวขึ้นจากการยุบตัวของกลุ่มเมฆก๊าซและฝุ่น เมื่อกลุ่มเมฆก๊าซและฝุ่นยุบตัวลง แรงโน้มถ่วงจะดึงดูดให้แก๊สและฝุ่นเกิดการหมุนวนอย่างรวดเร็ว แก๊สและฝุ่นที่หมุนวนจะเกิดการบีบอัดและร้อนขึ้น จนเกิดการรวมตัวกันกลายเป็นดาวฤกษ์
กาแล็กซีจะวิวัฒนาการไปตามกาลเวลา ดาวฤกษ์ในกาแล็กซีจะเกิด แก่ ตาย และสิ้นสุดอายุขัยไปเรื่อยๆ ดาวฤกษ์ที่สิ้นอายุขัยจะทิ้งวัสดุเหลือใช้ไว้ ซึ่งวัสดุเหลือใช้เหล่านี้จะเป็นแหล่งกำเนิดของดาวฤกษ์รุ่นใหม่ต่อไป
การสำรวจกาแล็กซี
นักดาราศาสตร์ใช้กล้องโทรทรรศน์เพื่อศึกษากาแล็กซี กล้องโทรทรรศน์ช่วยให้นักดาราศาสตร์สามารถมองเห็นกาแล็กซีที่อยู่ห่างไกลออกไปได้
นอกจากนี้ นักดาราศาสตร์ยังใช้กล้องโทรทรรศน์วิทยุเพื่อศึกษากาแล็กซี กล้องโทรทรรศน์วิทยุช่วยให้นักดาราศาสตร์สามารถมองเห็นวัตถุที่อยู่ลึกเข้าไปในอวกาศได้
การศึกษากาแล็กซีช่วยให้นักดาราศาสตร์เข้าใจจักรวาลในภาพรวมมากขึ้น นักวิทยาศาสตร์หวังว่าการศึกษากาแล็กซีจะช่วยให้ไขปริศนาต่างๆ เกี่ยวกับจักรวาลได้ เช่น กำเนิดและวิวัฒนาการของจักรวาล
